در باره سفرنامه های خطی
در باره سفرنامه‌های خطی و پژوهشگر آنها
انتشار گنجینه نسخه‌های خطی فارسی دوره قاجاریه، تلاشی هدفمند و آکادمیک در جهت تصحیح پژوهشی (انتقادی) ذخایر گرانبها و میراث گران‌سنگ ادب پارسی می‌باشد.
نسخه‌های خطی فارسی در حقیقت منابع مکتوب تاریخ، ادبیات و فرهنگ ایران زمین هستند که در قالب کتاب‌های تاریخی، جغرافیایی، سفرنامه، دیوان اشعار، سیاست‌نامه، رمان، منابع دینی، علوم طبیعی و مانند آن نگارش یافته و توسط مؤلف، مصحح، مترجم یا یک کاتب ایرانی در لوح محفوظ زمان ثبت گردیده‌اند.
مصحح رنج این آفرینندگان فرهنگ را پاس می‌دارد و با تحقیق و پژوهش و مطالعه و مقابله نسخ و مستندسازی، اثری منقح و آراسته و پیراسته را سر و شکل می‌دهد و یادگار فرزانگان ایران را به آثار ماندگار و جاودان ادبیات فارسی تبدیل می‌نماید.
زمان کتابت نسخ خطی تصحیح شده در این مجموعه، در عصر قاجار (از آقامحمدشاه تا احمدشاه) یعنی در فاصله زمانی سال‌های 1174 تا 1304 خورشیدی بوده است. قریب به اتفاق این آثار متعلق به دوره ناصری (عصر درخشان ترجمه و نشر آثار فارسی) می‌باشند.
دکتر حسن جلالی عزیزیان (هارون وهومن) متولد 1966 م. کارشناس تاریخ از دانشکده ادبیات و علوم انسانی تهران.
مصحح نسخ خطی، با 208 عنوان کتاب منتشره در ایران، ایالات متحده امریکا، سوئد و آلمان.
از آثار منتشر شده:
1. ایرانشناسی: 18 جلد در باره استان گلستان و 10 جلد در باره استان بوشهر، کتاب‌های تاریخ مرند، تاریخ آبادان در روزگار اسلامی، گرگان (در 3 جلد)، گنبدکاووس (2 جلد)، گالیکش، علی آباد کتول، تاریخ اندیمشک، بوشهر، جم، دشتستان، گناوه، کردکوی هستند.
2. تاریخ سیاسی ایران: کتابهایی چون اری ترین: شهر گمشده هخامنشی، زندان فراموشی، نخستین زندان سیاسی ایران در عصر ساسانی (با ترجمه انگلیسی).
3. تصحیح متون کهن: تصحیح متون کهن جهودکشان، صدخطابه، حاجی بابا میرغضب، رضوان، بهاییان مازندران، بهاییان رشت، فراریان کوهستان، سفرنامه های خطی فارسی.
4. اقلیت‌های دینی ایران: به جز تصحیح جهودکشان که نخستین رمان ایرانی است، کتاب سرزمین مقدس (اسرائیل)، ماسادا، آخرین دژ، دو کتاب ارامنه ایران و زرتشتیان ایران.
5. مکان های جغرافیایی در سفرنامه ها، مانند: قونیه، عراق از دید سیاحان و جهانگردان (در 3 جلد)، قاهره بزرگترین شهر افریقا.
دکتر حسن جلالی عزیزیان از نسخه‌های خطی سفرنامه هاى موجود در کتابخانه هاى رضوى مشهد، ملى تهران، ملک، کاخ موزه گلستان، مدرسه ىسپهسالار، مجلس شوراى ملى و سناى سابق، مرکز تحقیقات ایران و پاکستان دراسلام آباد، مرکز احیاى میراث اسلامى و مسجد اعظم قم لوح فشرده تهیه کرده و با تحصیح پژوهشی (انتقادی) و با حفظ امانت در اصل کتاب و مقصود نویسنده و سبک و لغات و اصطلاحات رایج خاطره نویسى در آن زمان به ویرایش این نسخه‌های خطی فارسی پرداخته است.
عنوان کتابها:
سفرنامه‌ها:
1. سفرنامه ایالات متحده امریکا، نوشته ویلیام هپورت دیکسون
2. سفرنامه عربستان سعودی، نوشته محمدرضا طباطبایی تبریزی
3. سفرنامه تونس، نوشته فلوری رباتل.
4. سفرنامه یونان، نوشته هانری بل.
5. سیاحت نامه تبت، نوشته آندره هنری ساویچ لندور.
6. سیاحت نامه کره، نوشته شارل لویی وارات.
7. سفرنامه کرواسی، نوشته شارل ایریارت.
8. از پکن تا پاریس، نوشته شارل واپرو.
9. سفرنامه موزامبیک، نوشته دیوید لیوینگستون.
10. سفرنامه پکن، نوشته ام. تی. شوتسه.
11. سفرنامه پاراگوئه، نوشته لویی فورگس.
12. سفرنامه تاهیتی، نوشته آرتور پایلهس.
13. سفرنامه اسپانیا، نوشته ای.دو.سائولت.
14. سفرنامه اروپا، نوشته میرلایق علی خان عمادالسلطنه.
15. سفرنامه قطب شمال، نوشته جورج اموری تیزن.
16. سفرنامه فیلی پین، نوشته ژوزف منتانو.
17. سفرنامه سودان جنوبی، نوشته سر ساموئل وایت بیکر.
18. سفرنامه برزیل، نوشته فرانس کلر لیوزینگر.
19. سفرنامه بولیوی، نوشته آندره برسن.
20. سفرنامه دره یزمتی، نوشته تئودور کیرشهوف.
21. سفرنامه ایستریا، نوشته شارل ایریارت.
22. سفرنامه کانادا، نوشته هنری فلیکس دولاموت.
23. سفرنامه کیوجا، نوشته ادوارد توماس شاتورن.
24. سفرنامه مالزی، نوشته آلفرد راسل والاس.
25. سفرنامه مانتن، نوشته آدولف لورنت ژوان.
26. سیاحت نامه مراکش، نوشته پیر لوتی.
27. سفرنامه مونته نگرو، نوشته شارل ایریارت.
28. شش هفته در رود نیل، نوشته ادموند کوتو.
29. شش ماه در هندوستان، نوشته ای. فون. لایپزیگر.
30. سفرنامه تانزانیا، نوشته ورنی لووت کامرون.
31. سفرنامه تایوان و هنگ کنگ، نوشته تامسون.
32. سفرنامه اوکراین، نوشته فرناند دوملی.
33. سفرنامه توسکانی، نوشته فرانسیس وی.
34. سفرنامه ویتنام، نوشته ژان کلود آلبرت موریس.
35. سفرنامه عراق و چهارمحال، نوشته میرزا علی رضا خان تبیان الملک.
36. سفرنامه بروجرد، نوشته جعفرقلی خان معین السلطان.
37. شکارگاه های اردبیل، نوشته حسنعلی خان افشار.
38. کتابچه سفر به مازندران، نوشته ویکتور فرانسیس برونیارت.
39. سفرنامه فریدالملک، نوشته محمدعلی خان فریدالملک.
40. سفرنامه مازندران، نوشته الیوت دارسی تاد.
41. سفرنامه فرنگ، نوشته یک ایرانی ناشناس.
42. سفرنامه غروی (عراق)، نوشته نظام العلما تبریزی.
43. سفرنامه همدان، نوشته محمدتقی پیشخدمت تجریشی.
44. سفرنامه هندوستان، نوشته محمود حسینی شیرازی.
45. روزنامه سفر خراسان، نوشته جلال بورانی.
46. سفرنامه خوزستان، هند و اروپا، نوشته محمدعلی خان فریدالملک.
47. مقصود جهان، نوشته محمودمیرزا قاجار.
48. روزنامه سفر مازندران، نوشته ناصرالدین شاه قاجار.
49. سفرنامه پیشخدمت، نوشته محمدعلی خان پیشخدمت.
50. سفرنامه رضوی، نوشته نظام العلما تبریزی.
51. سفرنامه سودان، مجموعه پنج نسخه خطی.
52. سفرنامه طبسا (الجزایر)، نوشته آنتونی ماری آلبرت هارون دویلفوس.
53. مسافرت به طور سینا، نوشته شارل گراد.
54. سفرنامه خراسان، نوشته شیخ الرئیس (حیرت) قاجار.
تألیفات:
1. رسوائی لندن، تألیف ویلیام توماس استید.
