گسترش اندیشه های مارکسیسم لنینیسم در ایران تا جنگ جهانی دوم

عبدالحسین آگاهی، متولد 1297 تهران، در سال ۱۳۲۳که افسر در رسته «مهندسی ارتباط و مخابرات قسمتی» بود، به عضویت حزب توده ایران در آمد و بی درنگ در رده های سازمان نظامی حزب توده ایران قرار گرفت. کمی بعد از سوی «ستاد ارتش شاهنشاهی» دستگیر و سپس به شیراز تبعید شد. اما در میان راه از چنگ ماموران گریخت و به گرگان رفت و به قیام «افسران خراسان» پیوست. پس از شکست این قیام ‏به آذربایجان رفت و عضو فرقه دموکرات آذربایجان شد و به درجه سروانی نائل آمد. پس از سرکوب جنبش آذربایجان، آگاهی به باکو مهاجرت کرد. و با تحصیل در رشته فلسفه فوق دکترا گرفت و آثار پژوهشی متعدی به زبان روسی نوشت. از جمله درباره دکتر تقی ارانی، و تاریخ جنبش کمونیستی و کارگری ایران.

در پلنوم هفدهم، 1360 به عضویت اصلی کمیته مرکزی حزب توده ایران برگزیده شد. با پیروزیانقلاب بهمن ۵۷‏، رفیق آگاهی به ایران بازگشت و در دبیرخانه حزب به ‏فعالیت پرداخت. او یکی از اعضای هیئت تحریریه «نامه مردم» بود.

در یورش ۱۷ ‏بهمن ۶۱به حزب توده توسط ماموران جمهوری اسلامی، هدف گلوله قرار گرفت و با برانکارد وی را به شکنجه گاه بردند و بعدها خبر جان باختن وی بر اثر شکنجه آشکار شد.