در طی 150 سال گذشته حجم کتابهای فارسی در زمینۀ «سوسیالیسمِ دولتمحور و اقتدارگرا» متجاوز از یک کتابخانه میشود. اما در زمینۀ «سوسیالیسمِ ایدهآل و انسانمحور» که یکی از جنبههای اصلیِ ایدۀ آنارشیسم است حجم آثار چاپیِ فارسی، یک قفسه را نیز پر نمیکند. این پدیده را میتوان نشانی از تمایلات قدرتطلبی و مرکزگرایی، حتا در میان روشنفکران دانست.
در این کتاب که شاید بشود گفت اولین کتاب تألیفی به زبان فارسی در این زمینه است با ایده و تاریخچۀ آنارشیسم و نیز با عواملی از شکست تلاشهای آنارشیستها در تاریخ معاصر آشنا میشویم.
سرفصلهای کتاب:
1- تاریخچهی پیدایش ایدهی آزادیخواهی رادیکال
اوتوپیستها* اِتین دو لابوئسی* دِنیس دیدِرو* سیلویان مارشال* ژِرارد وینستانلی* اواخر قرن 18 و انقلاب فرانسه* اتحادیه کارگران بینالملل (بینالملل اول)* سخن پایانی بخش اول
2- خلاصهای از شاخصهای نظری آنارشیسم
مبانی فلسفی آنارشیسم* جامعه آزاد* انتقاد به ساختار دولت* انتقاد از دمکراسی بورژوازی* شوراها و خودگردانی* آنارشیسم- مارکسیسم* آنارشیسم و احزاب * سیستم اقتصادی در آنارشیسم* آنارشیسم و دین* مسالهی پیشگامان* آنارشیسم سندیکالیستی
3- جنبشهای آزادیخواهی رادیکال و آنارشیستی
70 روز کمون پاریس 1871* اول ماه مِه، روز کارگران جهان* انقلاب روسیه و آنارشیسم* انقلاب 1905* انقلاب فوریه 1917* انقلاب اکتبر 1917* قیام کرونشتات* اوکرائین آزاد* انقلاب و جنگ داخلی در اسپانیا
4- تکوین و تکامل نظریه آنارشیسم و نظریهپردازان آن
ویلیام گُدوین* فرانسوا ماری شارل فوریه* رابرت آوون* پیر ژوزف پرودون* ماکس اِشتیرنر* میخائیل الکساندروویچ باکونین* پتر الکسیوویچ کروپتکین* اِلیزه رِکلو* جیمز گیوم* اِرریکو مالاتستا* الکساندر برکمن* اِما گلُدمن* لوییس میشِل* یوهان موست* رودولف روکِر* ماکس نِتلاو* وولین* گوستاو لندآور
درباره نویسنده:
دکتر پرویز رستم متولد 1330 تهران، و از سال 1971 در آلمان زندگی میکند. پس از تحصیل در رشتۀ پزشکی، تخصص خود را در رشتههای «مغز و اعصاب، روانپزشکی و رواندرمانی» از دانشگاه بوخوم و اِسِن آلمان دریافت میکند و بیش از سه دهه تجربۀ مستقیم با بیماریهای اعصاب و روان انسان دارد. وی از همان سالهای ورود به آلمان که جنبش دانشجویانِ برابریطلب هنوز در شکوفایی بود به آنارشیسم گرایش پیدا میکند و دانش و تجربهی خود را در این زمینه نیز عمق میبخشد. در سال 1980 نشریه فارسی «انسان آزاد، نشریه آنارشیستی» را در آلمان بنیان میگذارد که با همکاری دوستانش 18 شماره ادامه مییابد. وی تا کنون مقالات و ترجمههای متعددی در زمینۀ آنارشیسم در نشریات مختلف ارائه داده است.