تعصب گرایی یا محمد پیامبر

تراژدی «تعصب‌گرایی یا محمدِ پیامبر» در سال 1741 برای نخستین بار در شهر لیل فرانسه روی صحنه رفت و سال بعد که در پاریس اجرا شد دولت وقت فرانسه زیر فشار کلیسای کاتولیک آن را ممنوع کرد. این نمایشنامه در میان مردم اروپا بازتاب بسیار خوبی داشت و بخشی از حافظه فرهنگی این جغرافیا به شمار می‌رود. این اثر ولتر تنها یک نمایشنامه تکان‌دهنده نیست بلکه یک تحلیل از تعصب‌گرایی، قدرت و دستکاری افکار نیز هست، یعنی همان عناصری که قدمت آن‌ها به اندازه‌ی کتاب‌های به اصطلاح مقدس است. ولتر در نامه‌اش به پادشاه پروس، فریدریش دوم می‌نویسد: «کسانی که می‌گویند زمان چنین جنایاتی به پایان رسیده است و آتش جنگ‌های دینی خاموش شده است به نظر من آن‌ها بر سرشت انسان‌ها ارجی بیش از آنچه که شایسته آن باشد می‌گذارند»