زندگی به رغم تاریخ

گفتارها و گفت و گوهایی از لشک کولاکوفسکی
زندگی و حیات فکری کولاکوفسکی شباهتی بسیار به سرنوشت آن بخش بزرگ از روشنفکران جهان در قرن بیستم دارد که در آغاز با شور و هیجانی توصیف ناپذیر، مجذوب و مسحور ایدئولوژی های اتوپیایی و آرمانگرایانه شدند.
او همچنین اضافه کرد؛ سرنوشت کولاکوفسکی همچنین شباهت زیادی به سرنوشت کسانی دارد که در جست وجوی ناکجاآباد هستند. چنان که کارل پوپر می گوید؛ «سرمست از رویای عالمی زیبا» سر از برهوتی درآوردند که تنها جمود فکری و ویرانی فرهنگی واز هم پاشیدگی اجتماعی در پیش چشمان شان ظاهر شد.
کولاکوفسکی در کنار نقد مارکسیسم، به بررسی سوسیالیسمی که بیش از 70 سال در اتحاد جماهیر شوروی و دیگر کشورهای کمونیستی واقعاً موجود بود و مقدرات ملت های این سرزمین ها را در دست داشت، پرداخته است.
در جوامع گوناگون دو وضع موجود را همواره باید به خاطر سپرد: یکی آن که اگر نسل های جدید، در مقابل سنتی که از پدرانشان به ارث برده اند، پی در پی شورش نمی کردند و سر به عصیان برنمی داشتند، ما امروز هنوز در غارها زندگی می کردیم.
دوم آن که اگر روزی شورش و عصیان علیه سنت مورورثی، همگانی وعام شود، جای ما دوباره در غارها خواهد بود.
پیروی از سنت و ایستادگی در برابر سنت به اندازه هم برای زندگی اجتماعی لازم و ضروری است.