نقد عقل فرهنگی/ تفکر در وضعیت استثنایی

نویسنده کتاب در یادداشتی کوتاه که ابتدای آندرج شده، اشاره می‌کند که این کتاب قرار بوده ۷سال پیش توسط ناشر دیگری چاپ شود اما به دلیل تلف شدن عمر صفحات این کتاب روی میز ویراستار آن ناشر،کتاب را به ناشر فعلی سپرده است. او در این یادداشت می‌نویسد: «دریغا که سرگذشت نویسنده‌ها و نوشتارها به موازات هم پیش می‌روند و گاه یکدیگر راپیش بینی می‌کنند و گاه در یک جا به هم می‌رسند: غالبا بر سر نعش هم.»

امیرهوشنگ افتخاری در بخش بعدی یعنی مقدمه،درباره کتابش چنین توضیح می‌دهد که این کتاب نه به منزله مجموعه‌ای به اصطلاح از مقالات، بلکه در حکم قطعات پراکنده و گسسته ای نشئت گرفته از یک وضعیت است که طی چند سال نوشته شده‌اند و نامیدن و خواندن آن‌ها به طورمنسجم، پیوسته و سیستماتیک از نظر او نقض غرض است؛ اما این عدم انسجام نباید به عنوان هزلیات پست مدرنی تلقی شود.

یادداشت، مقدمه، نامقدمه، نقد ایدئولوژی بدن، کاتدهای فکر، ایماژهای مونتاژشده و نمایه، بخش‌های مختلف این کتاب هستند. از نظر نویسنده این کتاب، هر تفکری، عصاره‌ای از انرژی تفکر پیشین را در خود هضم و جذب می‌کند. از طرف دیگر، در زمانه عسرت ما، ایدئولوژی‌هاهمنوا با جهان کالا (به زعم مارکس) و میان مایگی حاکم بر همه ابعاد حیات روزمره و فکری انسان شده‌اند، به گونه‌ای که امروز دیگر بدون ایدئولوژی تقریبا نمی‌توان زندگی کرد. ایدئولوژی، تفکر نیست و به همین دلیل است که ضرورت فکر کردن را خوار می‌شمرد.

نقد ایدئولوژی، کار تفکر است اما تفکر هم یکسره آزاد از آن نیست. تفکر محض و خالص از نظر افتخاری، دروغ بزرگی است که خود ایدئولوژی منشا انتشار آن است. اهمیت امر انضمامی‌به این دلیل است. قطعه وار نویسی درباره همه چیز طی زمان یکی از راه‌های مقابله با ایدئولوژی است؛ البته اگر به تعبیر نویسنده این اثر به وراجی نینجامد. کتاب «نقد عقلفرهنگی» با چنین رویکردی، طی چند سال نوشته است.