ملاحظات فلسفی در دین و علم - بینش دینی و دید علمی

آرامش دوستدار در این کتاب مطرح می کند:

وجه ظاهرا مشترک بينش دينی و ديد علمی از يک‌سو و تفکر فلسفی از سوی ديگر در آن است که همگی از چيستی و چگونگی هستی جهان می‌پرسند. اما چون بينش دينی وابسته‌ی کلام قدسی است و قدسيت کلام قدسی بيش از هر چيز در آن‌ است که همه چيز را از پيش می‌داند، می‌توان گفت که پرسش در بينش دينی ظاهری است و دين هرگونه پرسشی را در نهاد خود غيرممکن می‌سازد. به سخن ديگر در روال دينی، پرسش هرگز پرسش نيست و بينش دينی به مرگ قطعی خواهد مرد به محض اينکه نيروی پرسش واقعی در درون آن آزاد گردد. در علم چنين نيست، از پرسش است که ديد علمی می‌تواند به پاسخ برسد ولی وقتی پرسش در علم به پاسخ خود رسيد، پاسخ به اعتبار خود باقی می ماند. پرسش علمی به خلاف «پرسش» دينی نه ناظر و متکی بر يک مرجع، بلکه ناظر و متکی بر دانسته‌های مرتبطی است که از طريق تحقيق در امور حاصل می‌شوند.

آرامش دوستدار، متولد سال ۱۳۱۰ه.ش در تهران است. وی دارای مدرک دکترای فلسفه از دانشگاه بن است. عنوان رساله دکتری وی رابطه اخلاق و ارادۀ سلطه‌گرا در آثارنیچه بود. وی از سال ۱۳۵۱ه.ش تا ۱۳۵۸ه.ش به عنوان استاد به تدریس در گروه فلسفه دانشگاه تهران پرداخت و در پی بسته شدن دانشگاه ها؛ موسوم به انقلاب فرهنگی ایران از دانشگاه اخراج و دیگر بار به آلمان مهاجرت کرد.